Het einde komt in zicht. Mijn eindproductie voelt als een koffietafel met 1000 puzzelstukjes. Bij een puzzel begin ik altijd bij de rand, daarna is het zoeken naar het midden.
Tijdens het lezen van ‘Antropologische ontmoetingen’ van Mario Rutten voel ik de puzzelstukjes een plekje krijgen in mijn hoofd. Vorige week heb ik besloten dat ik 10 dagen naar Dahab zal gaan. Een plek waar ik 4 jaar geleden voor het eerst kwam. Een magische plek op deze aarde. Het idee is om er een essay te schrijven over vrijheid.
Hoe kom ik bij dit idee en waarom daar? Dit is de puzzel die ik zelf probeer te leggen.
Als kind groeide ik op in een Nederlands gezin, een Nederlandse familie en een Nederlandse cultuur. Mijn vader komt uit Egypte. Op 4 jarige leeftijd gingen mijn ouders scheiden en verloor ik een paar jaar later het contact met mijn vader. De nieuwsgierigheid naar mijn Egyptische roots bleef altijd. Spreekbeurten gingen altijd over Egypte, de hiërogliefen of de farao’s.
Toen ik 17 jaar oud was overleed mijn moeder aan de gevolgen van kanker, mijn enige ouder was nog mijn vader. Ik kwam weer in contact met hem en besloot mijn horizon te verbreden, ik wilde naar Egypte. Op 21-jarige leeftijd vloog ik voor 4 weken alleen naar Egypte om mijn familie te ontmoeten. Zodra ik landde in Caïro werd ik opgehaald door mijn tante en haar zoon. Thuis werd ik ontvangen met open armen, alsof ik gedragen werd. Een feestmaal stond klaar en iedereen wilde mij leren kennen. Een warm bad. In die 4 weken kreeg ik ruim de tijd om mijn plek te vinden, maar hun cultuur was een hele nieuwe wereld voor mij. Ondanks de liefde ging het mij veel zwaarder af dan ik had verwacht. De stad waar ik was kent geen toerisme, dat betekende dat ik niet als westerse naar buiten kon, in ieder geval zo min mogelijk. Dat hield in dat ik niet met slippers naar buiten mocht (in 35 graden), geen strakke broeken mocht dragen, geen korte mouwen, geen rokjes, geen bikini, niet buiten roken en zeker niet alleen naar buiten! Alle mensen keken me aan op straat, moeders corrigeerde hun kinderen niet naar mij te kijken, iedere taxi stopte onmiddellijk als ik mijn hand opstak, als ik een winkel binnen kwam werd het helemaal stil, in het winkelcentrum liep iedereen met een grote boog om mij heen, oftewel, ik was anders.
Na een paar weken voelde ik me opgesloten in het reusachtige appartement van mijn familie, ik kon nergens heen en had het heel erg zwaar. Toch was ik thuis, mijn familie hield onvoorwaardelijk van mij, probeerde alles waar te maken naar mijn wensen. Ondertussen was het ook ramadan, een hele bijzondere ervaring in het Midden-Oosten. Zodra de zon onderging was alle hectiek op straat verdwenen, een enkeling op straat. Iedereen was binnen, deelden heerlijk eten en vierden iedere avond feest. Al met al was dit een magische ervaring en ging ik met een gevuld hart vol liefde terug naar huis.
Twee jaar later keerde ik terug, samen met mijn vader. We hadden de tip gekregen van mijn neef om naar Dahab te gaan. Sinds wij in Sharm El-Sheikh waren, en dat maar een uurtje daarvandaan is, besloten wij daarheen te gaan. In Sharm El-Sheikh zaten mijn vader en ik in een hotel wat hij had geboekt via de ambassade, het was echt voor Arabieren die op vakantie gaan, dat doen zij namelijk in eigen land. In het hotel voelde ik mij absoluut niet thuis. De hele eetzaal keek mij aan, het werd stil als ik binnen kwam, als ik stond te wachten op een bord om eten op te scheppen drongen er minimaal 10 handen voor voordat ik dan eindelijk een bord mocht pakken. De nodige bozen blikken nog niet meegeteld. Ik vond het vreselijk. In Dahab werd alles anders.
Eenmaal aangekomen in Dahab waanden wij ons in een paradijs. Niemand droeg meer een hoofddoek, mensen liepen op slippers, bikini’s op het strand. Mensen waren vriendelijk en toegankelijk. We ontmoetten de eerste avond een groep jongens op het strand, ze zongen en trommelden, er stond thee op een vuurtje en de gebraden aardappels gingen rond. Ze waren vrij. Wij waren vrij. Dahab is de favoriete plek van mijn neef, hij komt er regelmatig om de samenleving en de sociale controle uit zijn dagelijks leven te ontsnappen. Ik snapte helemaal wat hij bedoelde. Voor het eerst was ik in Egypte, écht Egypte, het voelde als thuis, en toch vrij!
Tijdens mijn NIMBIN avonturen is het woord vrijheid steeds vaker boven komen drijven in mijn blogs. Zelf had ik dit niet eens zo door, maar Gemma viel het wel op. Sinds we het erover hadden gehad merkte ik dat dit onderwerp voor mij iets heel belangrijks is, en toch een heel groot vraagteken. Wat is nu eigenlijk vrijheid. Zelf probeer ik zo vrij mogelijk te leven, te doen wat mij verrijkt, dat wat mij beter maakt als mens. Zoekende naar ‘het goede’ voor mij. Het feit dat ik nu weer ben gaan studeren is voor mij bijvoorbeeld vrijheid. Ik ben vrij om te leren, die stap te maken en ervan te genieten. Het kan dus het mag. Ik ben onafhankelijk, kan gaan en staan waar ik wil en niks is gek genoeg. Toch trekt Egypte mij, een plek waar ik een hoop vrijheid zou moeten inleveren. Waar ik als vrouw niet vrij zou kunnen zijn. Het is een gevoel, een dubbel gevoel.
Het mooie aan NIMBIN is dat ik de vrijheid krijg om hier iets mee te doen. Ik heb geleerd dat ik mij vrijer voel als ik alleen onderneem, apart van een groep, ik ben graag vrij om te gaan en staan waar ik denk dat ik heen moet. Een verhaal vormt zichzelf, maar alleen als ik dat aanga, alleen.
Even concreet:
Vrijheid in Dahab, Egypte.
Tijdens mijn bezoek aan Dahab zal ik mij gaan richten op de relatie tussen vrijheid, Dahab als vrijplaats en de betekenis hiervan voor de bezoekers van Dahab en Egyptenaren. Geïnspireerd door de ideeën van John Stuart Mill over vrijheid en Isaiah Berlins concept van twee dimensies van vrijheid, zal het onderzoek de ervaringen van mensen in Dahab analyseren die daar vrijheid zoeken. Ook zal ik mijn neef hierin betrekken, hij komt mij 2 dagen opzoeken in Dahab.
Dahab staat bekend als een vrijplaats waar mensen uit verschillende culturen samenkomen en zich vrijer voelen dan in andere delen van Egypte. Het is een plek waar, onder andere jongvolwassenen, de mogelijkheid hebben om hun eigen keuzes te maken en te leven volgens hun eigen waarden en normen. Mijn onderzoek zal de specifieke aspecten van Dahab verkennen die bijdragen aan dit gevoel van vrijheid, zoals de relaxte sfeer, de tolerantie ten opzichte van verschillende culturen en de ruimte voor zelfexpressie.
John Stuart Mill benadrukt in zijn werk “Over vrijheid” het belang van individuele autonomie en vrijheid van gedachte, meningsuiting en handelen. Hij stelt dat vrijheid cruciaal is voor persoonlijke ontwikkeling en maatschappelijke vooruitgang. Isaiah Berlin voegt hieraan toe door de concepten van positieve en negatieve vrijheid te introduceren, waarbij negatieve vrijheid verwijst naar afwezigheid van externe beperkingen en positieve vrijheid de mogelijkheid om eigen doelen na te streven omvat.
Mijn onderzoek zal de ervaringen en perspectieven van Egyptische individuen in Dahab onderzoeken met betrekking tot vrijheid en diens interpretatie daarvan. Middels diepte-interviews en observaties zal ik gaan analyseren hoe zij vrijheid ervaren binnen de context van Dahab en hoe dit samenhangt met hun huidige woonplaats of afkomst. Hierbij zal ik specifiek gaan kijken naar de rol van Dahab als een vrijplaats en hoe dit hen in staat stelt vrijer te leven dan in andere delen van Egypte.
Een mogelijke onderzoeksvraag zou kunnen zijn: “Hoe ervaren (Egyptische) individuen in Dahab vrijheid en hoe wordt dit beïnvloed door hun afkomst of cultuur. In hoeverre draagt Dahab als een vrijplaats bij aan hun gevoel van vrijheid en wat maakt deze plek nou zo vrij?
Het onderzoek zal de sociale dynamiek en interacties binnen Dahab onderzoeken, met aandacht voor de rol van gemeenschappen, zowel lokaal als internationaal. Daarnaast zal de invloed van het toerisme en de aanwezigheid van internationale reizigers worden bestudeerd in relatie tot de ervaringen van vrijheid in Dahab.
Door gebruik te maken van citaten en ideeën uit de boeken van Mill en Berlin, kan ik de analyse en interpretatie van de onderzoeksresultaten versterken. Hierdoor ontstaat een dieper inzicht in de complexe relatie tussen vrijheid en de specifieke context van Dahab.
Ook is het belangrijk om de ethische aspecten van het onderzoek te overwegen en rekening te houden met de privacy en anonimiteit van de deelnemers. Vooralsnog ga ik het avontuur met open armen aan en zal ik naast de contacten die ik van tevoren leg ook open staan voor hen die op mijn pad komen.
Inmiddels heb ik contact opgenomen met Amnesty International met de vraag of zij contact hebben met journalisten in Egypte om mogelijk sociale zekerheid en/of veiligheid te creëren. Helaas was dit een doodlopend eind. Daarnaast heb ik een bericht verstuurd naar Free Spirit Tours met de vraag of zij interesse hebben om mij te ontmoeten in Dahab en of ik mogelijk vrijwilligerswerk kan doen voor een paar dagen om zo mensen te leren kennen. Ook heb ik met mijn neef afgesproken dat hij mij op komt zoeken in het weekend van 9 en 10 juni. Hij zal een hoofdrol spelen in mijn essay over vrijheid. Hij is een uitstekend voorbeeld en kan mij ook enige veiligheid bieden. Tot slot heb ik een vriend van hem bericht, hij heeft namelijk jaren lang toeristen begeleidt in Dahab en weet alle ins en outs van zowel Dahab als Egypte. Hopelijk krijg ik de kans om hem ook te spreken tijdens mijn verblijf.
No responses yet